Co to jest biometria w telefonie?

Biometria w telefonach to technologia, która wykorzystuje unikalne cechy fizyczne lub behawioralne do identyfikacji użytkownika. Współczesne smartfony oferują różnorodne metody biometryczne, które znacząco zwiększają bezpieczeństwo danych osobowych. Ta innowacyjna forma zabezpieczenia zyskuje coraz większą popularność wśród użytkowników urządzeń mobilnych.

Czym jest biometria w smartfonach?

Biometria stanowi sposób rozpoznania konkretnej osoby dzięki jej unikalnym cechom fizycznym lub behawioralnym. W kontekście urządzeń mobilnych technologia ta umożliwia szybkie i wygodne odblokowywanie telefonu, autoryzację płatności oraz dostęp do aplikacji zawierających wrażliwe informacje. Historia biometrii w urządzeniach mobilnych sięga początków XXI wieku, kiedy pierwsze telefony z czytnikami linii papilarnych zaczęły pojawiać się na rynku.

Współczesne systemy biometryczne łączą zaawansowane sensory, algorytmy oraz sztuczną inteligencję. Dzięki temu możliwe jest precyzyjne rozpoznawanie tożsamości użytkownika w ułamku sekundy. Dane biometryczne są zapisywane w bezpieczny sposób, a proces weryfikacji polega na porównaniu aktualnych danych z wcześniej zarejestrowanymi wzorcami. Ta metoda zabezpieczenia jest trudniejsza do podrobienia niż tradycyjne hasła czy kody PIN, co czyni ją szczególnie wartościową w dobie rosnących zagrożeń cybernetycznych.

Technologia biometryczna znajduje zastosowanie nie tylko w odblokowywaniu urządzenia. Użytkownicy mogą korzystać z niej podczas autoryzacji zakupów w sklepie iTunes Store, App Store czy podczas płatności mobilnych za pomocą usług takich jak Apple Pay. Wygoda korzystania z biometrii sprawia, że eliminuje ona potrzebę zapamiętywania skomplikowanych haseł, co docenia aż 73% polskich konsumentów.

Rodzaje biometrii w telefonach

Biometria fizyczna

Biometria fizyczna skupia się na badaniu cech anatomicznych człowieka, które są stałe i niezależne od zachowań. Najpopularniejszą metodą jest analiza odcisku palca, która wykorzystuje unikalne wzory linii papilarnych do identyfikacji użytkownika. Ta konkretna cecha jest bardzo łatwa do zapisania, a jednocześnie trudna do skopiowania czy wykradzenia. Czytniki linii papilarnych mogą być umieszczone w różnych miejscach urządzenia – pod ekranem, z tyłu obudowy lub na bocznym przycisku zasilania.

Rozpoznawanie twarzy to kolejna zaawansowana metoda, która analizuje cechy twarzy, takie jak kształt, proporcje i układ oczu, nosa oraz ust. Technologia Face ID dostępna w iPhone’ach wykorzystuje specjalne sensory do tworzenia trójwymiarowej mapy twarzy. Skanowanie tęczówki oka polega na analizie unikalnych wzorów w tęczówce, choć ta metoda wymaga odpowiednich warunków, na przykład dobrego oświetlenia. Rozpoznawanie głosu identyfikuje użytkownika na podstawie unikalnych cech jego głosu, jednak może być mniej skuteczne w hałaśliwym otoczeniu.

Biometria behawioralna

Biometria behawioralna, zwana także analizą pasywną, ma na celu prześledzenie sposobu korzystania użytkownika z urządzenia mobilnego. System analizuje kąt nachylenia telefonu, nacisk dłoni na ekran lub klawisze, tempo pisania oraz ruchy myszki. Dzięki temu można zaobserwować pewien schemat zachowań, który jest unikalny dla każdego człowieka.

Ta forma biometrii nie wymaga żadnych działań od osoby użytkującej telefon, ponieważ proces gromadzenia informacji odbywa się w tle podczas codziennej obsługi urządzenia. Działania wykonywane na stronie banku lub w aplikacjach są automatycznie porównywane z wcześniej zapisanym wzorcem zachowań danego użytkownika. Odstępstwa od ustalonego wzoru mogą świadczyć o tym, że użytkownik padł ofiarą oszustwa, co pozwala systemom informatycznym na wdrożenie właściwych zasad bezpieczeństwa.

Każdy człowiek posiada indywidualny i trudny do podrobienia sposób trzymania telefonu, przewijania stron, pisania na klawiaturze czy nacisku na ekran, co czyni biometrię behawioralną skutecznym zabezpieczeniem.

Jak skonfigurować zabezpieczenia biometryczne?

Konfiguracja Face ID na iPhone

Aby skonfigurować funkcję Face ID na urządzeniu Apple, należy przejść do Ustawień i stuknąć opcję Face ID i kod. W razie potrzeby trzeba wprowadzić kod – jeśli nie masz ustawionego kodu, pojawi się monit o jego utworzenie. Kod będzie pełnił funkcję alternatywnej metody weryfikowania tożsamości. Po stuknięciu opcji Skonfiguruj Face ID należy trzymać urządzenie w orientacji pionowej i ustawić twarz na wprost urządzenia.

Podczas rejestracji trzeba wykonać delikatny kolisty ruch głową, utrzymując twarz wewnątrz ramki. Jeśli nie możesz poruszać głową, dostępna jest opcja dostępności. Po zakończeniu pierwszego skanu system poprosi o ponowne wykonanie kolistego ruchu głową. Funkcja Face ID działa najlepiej, gdy iPhone znajduje się około 25-50 cm od twarzy. Warto wiedzieć, że od wersji iOS 15.4 możliwe jest używanie funkcji Face ID z maseczką na iPhonie 12 lub nowszym.

Aktywacja biometrii w aplikacjach mobilnych

W przypadku aplikacji mobilnych, takich jak mojeIKP, proces aktywacji biometrii wygląda nieco inaczej. Po zainstalowaniu aplikacji pierwszy raz logujesz się profilem zaufanym lub kontem w określonym banku. Następnie nadajesz kod PIN, który będzie używany przy kolejnych logowaniach. Aby aktywować logowanie przez identyfikację twarzy, należy przejść do Menu, następnie Ustawienia i wybrać opcję Logowanie skanowaniem odcisku palca, twarzy lub tęczówki.

Po kliknięciu opcji „Aktywuj” i podaniu kodu PIN trzeba zrobić sobie zdjęcie bez maseczki z odległości 25-50 cm od twarzy. System poprosi o wykonanie delikatnego kolistego ruchu głową. Po zakończeniu pierwszego skanu należy wybrać opcję „Dalej” i ponownie wykonać kolisty ruch głową. Od tego momentu logowanie będzie możliwe za pomocą biometrii, choć w dalszym ciągu można korzystać z kodu PIN jako alternatywnej metody.

Jak wykorzystać biometrię w płatnościach mobilnych?

Biometria znajduje szerokie zastosowanie w autoryzacji płatności mobilnych, co docenia coraz więcej użytkowników. Za pomocą funkcji Face ID lub czytnika linii papilarnych można autoryzować zakupy dokonywane przy użyciu usługi Apple Pay oraz w sklepach iTunes Store, App Store i Księgarni. Aby zrobić zakupy w sklepie fizycznym, wystarczy kliknąć dwukrotnie przycisk boczny i spójrzeć na iPhone’a, aby uwierzytelnić się za pomocą funkcji Face ID.

W przypadku zakupów w aplikacji lub witrynie internetowej w przeglądarce Safari należy stuknąć przycisk Kup, używając Apple Pay lub wybrać Apple Pay jako metodę płatności. Po potwierdzeniu informacji dotyczących płatności trzeba kliknąć dwukrotnie przycisk boczny i spojrzeć na telefon. Badania Visa pokazują, że aż 62% ankietowanych konsumentów z Polski zadeklarowało gotowość na korzystanie z biometrii zamiast hasła do weryfikacji płatności. Rozwiązanie to przestaje być ciekawostką, a konsumenci coraz częściej traktują je jako bezpieczniejsze od tradycyjnego uwierzytelniania kodem PIN.

Płatności biometryczne są nie tylko wygodne, ale również szybkie. Proces identyfikacji trwa zaledwie ułamek sekundy, co znacząco przyspiesza finalizację transakcji. Dane biometryczne stanowią dla banków dowód, że dany konsument jest prawowitym posiadaczem karty, co jest szczególnie istotne w przypadku zakupów online. Konieczność wykonania zbyt wielu kroków lub wprowadzenia trudnych do zapamiętania informacji może skutecznie zniechęcić konsumentów do zakupów – jak pokazuje badanie Visa, 55% ankietowanych zrezygnowało z dokonania zakupu online, napotkawszy utrudnienia, takie jak zapomnienie hasła.

Zalety stosowania biometrii w telefonach

Biometria w telefonach oferuje szereg korzyści, które doceniają użytkownicy na całym świecie. Przede wszystkim jest to wygoda – można szybko i łatwo odblokować urządzenie bez konieczności wpisywania haseł czy kodów PIN. Szybkość stanowi kolejną zaletę – proces identyfikacji biometrycznej trwa zaledwie ułamek sekundy, co znacząco usprawnia codzienne korzystanie ze smartfona.

Bezpieczeństwo to najważniejszy atut biometrii. Dane biometryczne są unikalne dla każdej osoby, dlatego są praktycznie niepodrabialne i mogą być dla banków oraz innych instytucji dowodem tożsamości użytkownika. Aż 92% polskich konsumentów, którzy wzięli udział w badaniu, uważa, że rozpoznawanie odcisków palców jest najbezpieczniejszą formą uwierzytelniania płatności. Z punktu widzenia internetowych przestępców biometryczne zabezpieczenia są o wiele trudniejsze do obejścia niż tradycyjne hasła.

Konsumenci w Polsce doceniają, że dzięki biometrii nie muszą zapamiętywać haseł czy kodów. Według badań 73% ankietowanych konsumentów uważa, że danymi biometrycznymi posługuje się szybciej niż hasłami, a 76% twierdzi, że jest to łatwiejsze. Eliminacja potrzeby pamiętania skomplikowanych haseł jest szczególnie ważna w kontekście bezpieczeństwa – co dziesiąty kupujący online w Polsce zadeklarował, że używa tego samego hasła do każdego swojego konta, co stanowi marzenie każdego hakera.

W skrócie, biometria w telefonie to:

• eliminacja konieczności zapamiętywania wielu haseł,

• błyskawiczna autoryzacja transakcji i operacji,

• wysoki poziom ochrony przed kradzieżą tożsamości,

• łatwość obsługi dla osób w każdym wieku,

• możliwość korzystania z zaawansowanych funkcji bankowych.

Biometria w urządzeniach mobilnych – ograniczenia

Mimo licznych zalet biometria ma także swoje wady i ograniczenia. Fałszywe odczyty mogą prowadzić do błędnej identyfikacji, co bywa frustrujące dla użytkowników. Czytnik linii papilarnych może nie rozpoznać odcisku w przypadku uszkodzenia skóry, wilgotnych palców lub zabrudzeń na sensorze. Rozpoznawanie twarzy może mieć trudności w warunkach słabego oświetlenia lub gdy użytkownik nosi okulary przeciwsłoneczne czy maseczkę.

Prywatność stanowi kolejny ważny aspekt – dane biometryczne są niezwykle wrażliwe i ich kradzież może mieć poważne konsekwencje. Choć dane te są zazwyczaj szyfrowane i przechowywane w specjalnych, zabezpieczonych obszarach pamięci urządzenia, żadna technologia nie jest w stu procentach niezawodna. Istnieje również możliwość obejścia zabezpieczeń biometrycznych, choć jest to trudniejsze niż w przypadku tradycyjnych metod.

Skanowanie tęczówki oferuje wysoki poziom bezpieczeństwa, ale wymaga specjalistycznego sprzętu i odpowiednich warunków oświetleniowych. Rozpoznawanie głosu jest wygodne, ale może być mniej skuteczne w hałaśliwym otoczeniu. Po pięciu nieudanych próbach logowania z użyciem skanowania odcisku palca należy użyć kodu PIN do aplikacji, a ponowne logowanie będzie możliwe po wprowadzeniu kodu odblokowania telefonu.

Biometria a bankowość mobilna

Bankowość biometryczna to dynamicznie rozwijająca się dziedzina, która wykorzystuje potencjał nauki o unikalnych cechach człowieka. Banki wprowadzają indywidualne zabezpieczenia, ale także ułatwienia dostępu do wielu operacji dla każdego klienta. Jest to wygodna metoda potwierdzania swojej tożsamości dla użytkowników banku, ponieważ nie muszą oni zapamiętywać skomplikowanych haseł czy ciągów znaków, aby zalogować się na konto, wykonać transakcję lub wypłacić pieniądze z bankomatu.

Czytniki biometryczne występują nie tylko w urządzeniach mobilnych, które skanują linie papilarne, ale także w wybranych bankomatach, dzięki czemu bankowość biometryczna nie ogranicza się tylko do świata cyfrowego. W kontekście obowiązku silnego uwierzytelniania klienta (SCA), dane biometryczne stanowią łatwy, szybki i skuteczny sposób na spełnienie obowiązków regulacyjnych wynikających z dyrektywy PSD2. SCA wymaga od banków, aby podczas dokonywania płatności online domagały się bardziej wiarygodnego sposobu na potwierdzenie tożsamości klienta.

Uwierzytelnienie biometryczne łączy elementy, które odnoszą się do cech wrodzonych konsumenta oraz do informacji powiązanych z jego urządzeniami, spełniając tym samym wymogi silnego uwierzytelniania klienta.

Biometria w bankowości umożliwia założenie konta za pomocą jednego zdjęcia. W tym celu potrzebujesz dowodu osobistego oraz telefonu z aparatem fotograficznym i dostępem do internetu. Konto bankowe „na selfie” możesz założyć całkowicie samodzielnie lub z pomocą konsultanta, który ustali zgodność dokumentów z Twoją tożsamością. System porównuje twarz na selfie ze zdjęciem z dowodu osobistego, co pozwala na szybką weryfikację tożsamości bez konieczności wizyty w oddziale.

Jak chronić dane biometryczne?

Ochrona danych biometrycznych jest niezwykle ważna, aby zapewnić bezpieczeństwo i prywatność użytkowników. Najlepsze praktyki w zakresie bezpieczeństwa biometrycznego obejmują regularne aktualizowanie oprogramowania urządzenia, korzystanie z silnych haseł i kodów PIN jako dodatkowych zabezpieczeń oraz unikanie udostępniania swoich danych biometrycznych osobom trzecim. Warto pamiętać, że hasło czy jakakolwiek inna informacja służąca do uwierzytelnienia, jak nazwisko panieńskie matki, nie powinny być wielokrotnie wykorzystywane jako metoda logowania.

Rekomendacje dotyczące ustawień i konfiguracji zabezpieczeń biometrycznych obejmują korzystanie z funkcji, które oferują najwyższy poziom bezpieczeństwa, takich jak skanowanie tęczówki czy zaawansowane algorytmy rozpoznawania twarzy. Należy regularnie sprawdzać i aktualizować ustawienia zabezpieczeń, aby zapewnić ich skuteczność. Dane biometryczne są zazwyczaj szyfrowane i przechowywane w specjalnych, zabezpieczonych obszarach pamięci urządzenia, co minimalizuje ryzyko ich kradzieży lub nieautoryzowanego dostępu.

W przypadku naruszenia danych biometrycznych należy natychmiast podjąć odpowiednie kroki, aby zminimalizować ryzyko. Może to obejmować zmianę ustawień zabezpieczeń, skontaktowanie się z producentem urządzenia oraz zgłoszenie incydentu odpowiednim organom. Należy być świadomym potencjalnych zagrożeń i podejmować odpowiednie środki ostrożności, aby chronić swoje dane biometryczne. Systemy teleinformatyczne oparte na biometrii są skuteczne i bezpieczne, jednak wymagają odpowiedzialnego podejścia ze strony użytkowników.

Co warto zapamietać?:

• Biometria w telefonach zwiększa bezpieczeństwo danych osobowych, eliminując potrzebę zapamiętywania haseł – 73% polskich konsumentów docenia tę wygodę.

• Najpopularniejsze metody biometryczne to analiza odcisku palca, rozpoznawanie twarzy (Face ID) oraz skanowanie tęczówki, które oferują różne poziomy bezpieczeństwa.

• Aż 92% polskich konsumentów uważa rozpoznawanie odcisków palców za najbezpieczniejszą formę uwierzytelniania płatności.

• Biometria behawioralna analizuje sposób korzystania z urządzenia, co pozwala na ciągłą weryfikację tożsamości użytkownika.

• W przyszłości biometria będzie odgrywać coraz większą rolę w płatnościach mobilnych oraz w bankowości, oferując wygodę i bezpieczeństwo użytkownikom.